Antik Roma Havuzu’nda 79 yıl sonra ilk kazı: Tyana’nın su mirası gün yüzüne çıkıyor
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi kapsamında Bahçeli Roma Havuzu’nda kazı çalışmaları başladı.
Niğde’nin Bor ilçesine bağlı Bahçeli Kasabası’nda yer alan Antik Roma Havuzu, hem tarihi hem de mimari yapısıyla dikkat çekiyor. Milattan sonra 2’nci yüzyılda, Hadrian ve Trajan dönemlerinde inşa edilen bu yapı, sadece bir su kaynağı değil; aynı zamanda Antik Tyana kentine içilebilir su taşıyan bir sistemin önemli bir parçası olarak biliniyor.
Tyana Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Osman Doğanay ve ekibi tarafından başlatılan kazı çalışmalarında Roma Havuzu çevresinde yer alan eserler gün yüzüne çıkarılacak.
Doğanay, yaptığı açıklamada Bahçeli Roma Havuzu’nda ilk kazıların 1946 yılında yapıldığını ifade ederek şunları söyledi:
“Roma Havuzu’nun Bolkarlar ve Aladağlar’dan gelen kaynak sularını bir araya toplayarak yaklaşık 3000 metrelik yer altı kanallarıyla Tyana’ya taşıdığı biliniyor. 1800-2000 metrelik bölümlerde ise su kemerler üzerine alınarak kente ulaştırılmış. Havuz, o dönemde yaklaşık 35 bin kişilik nüfusa temiz içme suyu sağlıyordu. Bu sistem döneminde mühendislik örneği.”
1946 yılına kadar bataklık olarak görülen bu alanın, dönemin Su İşleri Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalarla gün yüzüne çıkarıldığını söyleyen Doğanay, yürütülen kazılar sonucunda sadece havuz değil, çevresinde de havuzla bağlantılı olabilecek yapıların da izlerine ulaşıldığını söyledi. OLİMPİK ÖLÇÜLERDE TEK ANTİK HAVUZ Özellikle süsleme amaçlı revak sistemlerine dair izler olduğunu, ancak bu yapıların havuza mı yoksa başka bir mimariye mi ait olduğunun kazılar ilerledikçe netleşeceğini ifade eden Doğanay, sözlerini şu şekilde noktaladı:
“Büyük ihtimalle havuzun etrafında müştemilat ya da organik olarak bağlı başka yapılar vardı. Arkeolojik dokuyu tamamen ortaya çıkardıktan sonra buna uygun bir çevre düzenleme projesi geliştirilecek. Bahçeli Roma Havuzu, Antik Çağ’dan günümüze ulaşan ve halen korunan nadir yapılardan biri. 21 metreye 62 metre ölçüleriyle olimpik standartlarda olan havuzun derinliği 2,5 metreyi buluyor. Döneminde en az 1,5 metre derinliğinde su tuttuğu belirtiliyor. İçme suyu olarak kullanıldığından dolayı üzerinin kapalı olduğu düşünülüyor. Kazı alanının hemen üzerinde yer alan ve Orta Anadolu’nun Kalkolitik dönemine tarihlenen önemli merkezlerinden biri olan Köşk Höyük’de çevre düzenleme projesine dahil edilecek. Böylece havuz ve çevresi, tarihi ve kültürel mirasın ziyaretçiye bütünsel biçimde sunulduğu bir alan haline gelecek. Şu anda yılda yaklaşık yılda 200 bin ziyaretçiyi ağırlayan Bahçeli Roma Havuzu’nun yapılacak çalışmaların ardından yılda 1 milyona yakın turistin ziyaret etmesini bekliyoruz.”
